Anlaşmalı boşanma

Anlaşmalı boşanma tarafların boşanmayı ilgilendiren hususlarda anlaşmasıyla tek duruşmada boşanmanın sağlandığı boşanma şeklidir.

Anlaşmalı boşanmanın kolayca anlaşılabilmesi için

1-Anlaşmalı boşanmanın şartları

2-Anlaşmalı boşanmanın mali sonuçları

3-Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alması gereken hususlar

aşağıda açıklanmıştır.

Anlaşmalı boşanma Medeni Kanun’un 166/3 .maddesinde düzenlenmiştir. Kanun maddesi sayfanın sonunda yer alacak olup daha kolay anlaşılması açısından öncelikle anlaşmalı boşanmanın şartları açıklanacaktır.

Anlaşmalı boşanmanın şartları

Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için aranan şartlardır.

Evlilik birliği en az bir yıl sürmüş olması gerekir.

Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için evlilik en az 1 yıldır devam ediyor olması gerekmektedir. Bu sürenin hesaplanmasında resmi evlilik tarihi esas alınır. Bir yıl geçmeden anlaşmalı boşanma davası açılırsa davaya çekişmeli olarak devam olunacaktır. Ancak her halde bu davanın devamında anlaşmalı şekilde boşanma yapılamaz, davanın açılış tarihinde evlilik tarihinin üzerinden bir yıl geçmiş olması şartı aranacaktır.

Birbirine uygun irade beyanı

Anlaşmalı boşanmada eşlerden her ikisinin de boşanmayı kabul etmiş olması ve şartlar üzerinde mutabık kalmış olmaları gerekir.

Tarafların duruşmaya bizzat katılması

Anlaşmalı boşanmada taraflar duruşmaya bizzat gelmelidir. Avukat aracılığıyla anlaşıldığına dair beyan sunulması yeterli değildir, hakim tarafları bizzat dinler. Eşlerden birinin istinabe yani talimatla dinlenmesi kabul edilmese de HMK 149/1 hükmüne göre SEGBİS vasıtasıyla taraflardan birinin dinlenmesine hakim tarafından karar verilebilir.

Tarafların iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirilmesi

Anlaşmalı boşanma davasında hakim taraflardan birinin baskı ya da tehdit altında duruşmaya katıldığına kanaat getirirse davayı çekişmeli boşanma davasına çevirebilir.

Mali sonuçların ve çocukların durumunun hakimce uygun bulunması

Bilindiği üzere anlaşmalı boşanma, anlaşmalı boşanma protokolü ile gerçekleştirilmektedir. Taraflarca belirlenen anlaşmalı boşanma protokolü hakim tarafından uygun bulunmalıdır. Uygun bulunmayan durumlar hakim tarafından değiştirilerek tarafların bu durumu kabul edip etmedikleri sorulabilir.

Anlaşmalı boşanmanın mali sonuçları

Nafaka

Boşanma sonrası çocuklar için “iştirak nafakası” çalışmayan eş için “yoksulluk nafakası” ödenir. Çocuklar için istenen iştirak nafakası, çalışmayan eş için istenen yoksulluk nafakası hususları anlaşmada açıkça belirtilmelidir. Eğer nafaka talebi yoksa bu husus da açıkça protokolde yer almalıdır. Çocuklar için istenen iştirak nafakası anlaşma protokolünde olmasa dahi sonrasında iştirak nafakası talep edilebilecektir. Ancak yoksulluk nafakası talep edilmediyse anlaşmalı boşanma sonrasında da bu yönde bir talepte bulunulamaz.

Ayrıca ortak çocuğun özel okula gönderilmesi planlanıyorsa bu hususun da protokole yazılması gerekir. Örneğin eğitim masraflarının baba tarafından karşılanacağı protokolde yazılmış olsa da, sonrasında anne tarafından çocuğun özel okula gönderilmesi söz konusu olursa, yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre özel okul ücretini babadan talep edemeyecektir.

Maddi manevi tazminat

Varsa maddi ve manevi tazminat talepleri de protokolde yazılmalıdır. Eğer böyle bir talep yoksa da protokolde açıkça belirtilmelidir. Maddi manevi tazminat hakkı saklı tutularak anlaşmalı boşanılamamaktadır.

Mali konular

Evlilik birliği içerisinde edinilmiş mallar olması halinde mal rejiminin tasfiyesi konusunda protokolde anlaşılmış olması zorunlu değildir. Ancak mal rejiminin tasfiye edilmesi anlaşmada planlanıyorsa, mal rejiminin tasfiye edildiğinin protokolde açıkça belirtilmesi gerekir. “tarafların mal talepleri yoktur” şeklinde protokolde yer alan bir ifade dahi mal rejiminin tasfiye edildiği sonucunu doğuracaktır.

Anlaşmalı boşanma protokolünde neler olmalıdır?

Yukarıda açıklandığı üzere

-velayet

-eşya ve malların durumu

-nafaka

-tazminat

-mal rejiminin durumu

anlaşmalı boşanma protokolünde mutlaka yer alması gereken hususlardır.

Anlaşmalı boşanma kanun maddesi TMK 166/3

Anlaşmalı boşanma kanun maddesi TMK 166.m/3.fıkrası şu şekildedir:

“Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.”