Boşanma Davasında Tazminat
Boşanma davasında tarafların isteyebileceği iki tane tazminat türü bulunmaktadır. Bunlar:
- Maddi Tazminat
- Manevi Tazminat
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 174. Maddesinin 1.fıkrasına göre mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir.
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 174. Maddesinin 2.fıkrasına göre boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.
Boşanmada maddi ve manevi tazminat davaları boşanmanın feri (yan) talebi niteliğinde çekişmeli boşanma davası ile birlikte açılabileceği gibi boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde boşanma davasından ayrı olarak kendine özgü bir tazminat davası olarak açılabilir.
Boşanmada Maddi Tazminat
Mahkeme tarafından verilen boşanma kararı neticesinde evliliğin sona ermesi nedeniyle mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu tarafın, kusurlu taraftan uygun bir miktar talep edebildiği tazminata maddi tazminat denir.
Boşanmada Maddi Tazminat Davası Şartları
Tarafların maddi tazminat talebinde bulunabilmesi için aşağıda sayılan şartların birlikte gerçekleşmesi gerekir.
- Mahkeme tarafında boşanmaya karar verilmiş olması gerekir.
Maddi tazminat talebinin değerlendirilebilmesi için boşanmaya karar verilmiş olması ve bu kararın kesinleşmesi gerekmektedir. Maddi tazminat boşanma davasıyla birlikte açılabileceği gibi boşanma davası devam ederken boşanma davasından ayrı bir dava olarak da açılabilir. Ancak maddi tazminat istemli davalarda maddi tazminata hükmedilebilmesi için öncelikle mutlaka boşanmaya karar verilmiş ve kesinleşmiş olması gerekmektedir. - Maddi tazminat talebinde bulunan tarafın kusursuz veya diğer taraftan daha az kusurlu olması gerekir.
Maddi tazminat talep eden taraf, diğer eşin aksine kusursuz yani davalı kusurlu ise kusursuz taraf lehine maddi tazminata hükmedecektir. Maddi tazminat talep eden taraf diğer eşe göre kusurlu ise bu takdirde maddi tazminat talebi reddedilecektir. Eğer taraflar eşit kusura sahipse bu takdirde maddi tazminat talepleri reddedilir ve maddi tazminat hükmedilmez. - Maddi tazminat talebinde bulunan tarafın boşanma yüzünden mevcut veya beklenen menfaatlerin zarar görmüş olması gerekmektedir.
Maddi tazminat talep eden tarafın talebi, boşanma olmasaydı hayatına nasıl devam edecek idiyse aynı şekilde devam edebilmesine yönelik talebidir. Hâkim burada maddi tazminat talebinde bulunan tarafın evlilik birliği içerisinde durumunu ve boşanma sonrasındaki durumunu değerlendirerek karar verecektir. - Maddi tazminat talebi boşanma nedeniyle olmalıdır.
Buradaki tazminat talebi genel maddi tazminat talebinden farklı olduğu için maddi tazminat talebi boşanma nedeniyle istenmelidir. Boşanma dışındaki bir sebeple tazminat istenecekse bu talep boşanma davasında ileri sürülemez.
Anlaşmalı Boşanma ve Maddi Tazminat
Taraflar anlaşmalı olarak boşanabilir. Taraflar yapmış oldukları anlaşma protokolünde herhangi bir maddi tazminat talebinde bulunmamışlarsa bu haklarından feragat etmiş sayılır dolayısıyla anlaşmalı boşanma sonrasında taraflar birbirlerinden maddi tazminat talep edemezler. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/3067 E. , 2019/512 K.)
Boşanmada Manevi Tazminat
Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir. Bu para ödemesine manevi tazminat denilmektedir.
Manevi Tazminat Davası Şartları
Tarafların manevi tazminat talebinde bulunabilmesi için aşağıda sayılan şartların birlikte gerçekleşmesi gerekir.
- Mahkeme tarafında boşanmaya karar verilmiş olması gerekir.
Manevi tazminat talebinin değerlendirilebilmesi için boşanmaya karar verilmiş olması ve bu kararın kesinleşmesi gerekmektedir. Manevi tazminat boşanma davasıyla birlikte açılabileceği gibi boşanma davası devam ederken boşanma davasından ayrı bir dava olarak da açılabilir. . Ancak manevi tazminat istemli davalarda manevi tazminata hükmedilebilmesi için öncelikle mutlaka boşanmaya karar verilmiş ve kesinleşmiş olması gerekmektedir. - Manevi tazminat isteyen tarafın, boşanmaya neden olan olaylar yüzünden kişilik haklarının hukuka aykırı olarak ihlal edilmiş olması gerekir.
Manevi tazminat talebinde bulunabilmek için tarafların boşanmaya neden olan olaylar yüzünden kişilik haklarının hukuka aykırı olarak ihlal edilmiş olması (kişilik haklarının saldırıya uğraması) gerekir. - Manevi tazminat talep edilen eşin kusurlu olması gerekir.
Manevi tazminat talep edebilmek için manevi tazminat talep edilen eşin kusurlu olması gerekir. Manevi tazminat talep edilen eşin kusuru yoksa manevi tazminata hükmedilemeyecektir. Taraflar eşit kusurlu ise manevi tazminat talebinde bulunamayacaklardır. - Manevi tazminat talebi boşanma nedeniyle olmalıdır.
Manevi tazminat talep eden tarafın kişilik haklarına saldırı oluşturan eylemler boşanmadan kaynaklanmalıdır. Boşanmaya ve kişilik haklarına saldırı niteliği taşıyan eylemlerin diğer eşin neden olduğu ispat edilmelidir. Örneğin diğer eş tarafından sürekli olarak darp edilmek sayılabilir.
Anlaşmalı Boşanma ve Manevi Tazminat
Taraflar anlaşmalı olarak boşanabilir. Taraflar yapmış oldukları anlaşma protokolünde herhangi bir maddi tazminat talebinde bulunmamışlarsa bu haklarından feragat etmiş sayılır dolayısıyla anlaşmalı boşanma sonrasında taraflar birbirlerinden manevi tazminat talep edemezler.
Maddi ve Manevi Tazminatın Miktarının Belirlenmesi
Maddi ve manevi tazminatın net bir miktarı bulunmamaktadır. Hâkim her davanın niteliğine göre bir miktar tayin etmektedir. Kanun hükmünden anlaşılacağı üzere hâkim burada boşanma neticesinde oluşan zararların tamamını karşılayacak bir miktar değil takdir yetkisini kullanarak “uygun” bir miktar tayin edecektir. Burada maddi ve tazminat talebinde bulunan eşin tüm zararının ödenmesi söz konusu olmayacaktır.
Hâkim uygun bir tazminat miktarı belirlerken tarafların sosyal, ekonomik durumlarını, evlilikte geçirdiği süreyi, tarafların kusurları, tarafların yaşlarını göz önünde bulunduracaktır. Maddi ve manevi tazminatı ödeyecek tarafın ödeme gücü burada belirleyici etken olacaktır.
Hâkim burada uygun bir tazminat belirlerken aşağıda bazılarını belirttiğimiz hususlara dikkat edecektir;
- Tarafların ekonomik ve sosyal durumları, hayat koşulları
- Tarafların evlilik içerisinde sahip olduğu olanaklar
- Tarafların çalışıp çalışmama durumları
- Tarafların gelirleri
- Tarafların kusur oranları
- Ortak malların idare edilme usulü
- Tarafların yaşları
- Boşanma sonrasında Sosyal Güvenlik Kuruluşunun imkanlarından yararlanıp yararlanamayacağı
- Maddi tazminatı ödeyecek olanın ödeme gücü
- Boşanma sebepleri
gibi durumları hakim göz önünde bulundurarak uygun bir miktar tayin edecektir.
Manevi ve Maddi Tazminat Davasında Zamanaşımı
Taraflar önce boşanma davası açarsa ve boşanma davası kesinleşirse bu davadan sonra da ayrı dava olarak manevi tazminat davası açabilir. Ancak bu dava 1 yıllık zamanaşımına tabidir. Taraflar maddi tazminat davasını boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde açmalıdır.
Örneğin boşanma davası 01.01.2022 tarihinde kesinleşmişse bahse konu manevi-maddi tazminat davasının da 01.01.2023 tarihine kadar açılması gerekir.
Maddi ve Manevi Tazminat Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Manevi tazminat talebi ve maddi tazminat davalarında görevli mahkeme Aile Hukuk Mahkemesidir. Aile Mahkemesinin bulunmadığı yerlerde genel görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılmalıdır.
Yetkili mahkeme boşanma davası ile birlikte talep ediliyorsa Türk Medeni Kanunu Madde 168 özel hüküm gereğince eşlerden birinin yerleşim yerindeki mahkeme yahut davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
Boşanma davasından bağımsız olarak maddi-manevi tazminat davası açılması ihtimalinde yetkili mahkeme davalının ikametgahı mahkemesinde açılır.
2023 Boşanma Avukatı Ücreti hakkında bilgi almak için tıklayınız.
Anlaşmalı Boşanma Avukat Ücreti Ne Kadar? bilgi almak için tıklayınız.
İstanbul Boşanma Avukatı – Küçükçekmece Boşanma Avukatı
Arena Hukuk ve Arabuluculuk Bürosu
Boşanma davalarında deneyimli avukat ekibimiz yanınızda olacaktır.
Avukat Cem AKYAZI Adalet Bakanlığı Arabulucular Siciline kayıtlı uzman arabulucudur. Tarafların duygusal durumlarından uzaklaşarak menfaatlerine odaklanmalarını sağlama aşamasında yanınızda olacaktır.
Ayrıca Boğaziçi Üniversitesinden pedagojik formasyon eğitimi almıştır.
Avukat Mücahit Ahmet TUMBUL 10 yıldan fazla mahkeme tecrübesi ile boşanma davalarınızda hukuki danışmanlıkta bulunacaktır.
Boşanma avukat ücreti için bilgi alabilirsiniz.
Telefon: 0212 706 90 30
Boşanma davasıyla ilgili makalemizi okumanızı öneririz.
