Boşanmada Maddi Tazminat

Boşanmada maddi tazminat, evlilik birliğini sona erdirmek isteyen eşler kanunda yazılı sebeplere dayanarak boşanma davası açmaları gerekmektedir.  Mahkemece tarafların boşanmasına karar verilerek boşanma kararının asıl sonucu olan evlilik birliği sona ermesi gerçekleşmiş olur.

Boşanma kararının kişisel sonuçlar yanında mali sonuçları da mevcuttur. Maddi ve manevi tazminat talep edilmesi boşanmanın mali sonuçlarının içerisindedir. Öncelikle boşanma davasında maddi ve manevi tazminat talep edilebilmesi için talep eden tarafın kusuruz ya da karşı tarafa göre daha az kusurlu olması gerekmektedir.

MADDİ TAZMİNAT

         Boşanmada maddi tazminat konusu 4721 sayılı Türk Medeni Kanun’un 174.maddesi 1.bendinde düzenlemiştir.

TMK 174/1 “       Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir.”

Kusursuz eşin mal varlığının mevcut hali ile boşanma olmasaydı göstereceği durum arasında, iradesi dışında meydana gelen fark zarar unsurunun gerçekleştiğini gösterir.

            Kanun metninde “mevcut veya beklenen menfaat” ifadesi kullanılmıştır. Dolayısıyla mevcut zarar ve beklenen zarar ayrımı yapmak gerekmektedir.

         Mevcut zarar; boşanma nedeniyle kusursuz eşin malvarlığında meydana gelen eksilmelerdir. Mevcut menfaatlerin belirlenmesinde ölçüt, evlilik hukukunun eşlere getirdiği yararlar olarak kabul edilir. Maddi tazminat, talep eden eş boşanma nedeniyle bu yararlarını kullanma imkanını kaybettiği için malvarlığında fiilen bir azalma meydana gelmiştir.

         Beklenen Zarar; beklenen menfaatlerin alınmamasından doğan zararları kapsar. Beklenen menfaatler, henüz doğmamış bulunan fakat evlilik devam etseydi büyük bir olasılıkla doğacaktı denilebilen olası çıkarları ifade eder. Boşanma anında mevcut olmayan, tam olarak elde edilmiş bulunmayan ancak kusursuz eşin malvarlığında kesin ya da büyük bir ihtimalle meydana gelebilecek artışın boşanma yüzünden engellenmesi beklenen zararı oluşturur. Bu zarar türü boşanmayla eşin mal varlığında fiilen azalma şeklinde ortaya çıkmamaktadır. Ancak malvarlığının artışı engellenmektedir.

MADDİ TAZMİNAT NASIL HESAPLANIR? 

        Maddi tazminat nasıl hesaplanır ? Hakim maddi tazminat miktarını belirlerken takdir yetkisini hakkaniyet ilkesine göre kullanmalı, tazminat miktarının belirlenmesinde Türk Borçlar Kanunu 51.maddesi uyarınca olayın özelliklerine ve kusur derecesine göre takdir yetkisini kullanacaktır.

         Boşanma halindeki maddi tazminat, kusursuz veya daha az kusurlu tarafın haksız olarak boşanma ile karşı karşıya gelmesi sonucu, katlanmak zorunda kaldığı maddi zorluklar ve kayıpların karşılığıdır.

Hâkim mevcut ya da beklenen menfaatleri değerlendirirken, tarafların yaşlarını, evlilik sürelerini, sosyal ve ekonomik durumlarını, aile bireylerinin barınma beslenme eğitim gibi yaşam özellikleri, dikkate alarak bir hesaplama yapmalıdır.

Yargıtay kararları ışığından uygulamada maddi tazminat miktarını belirlerken şu kriterleri dikkate alır:

• Tarafların boşanmada kusur dereceleri
• Tarafların ekonomik ve sosyal durumları,
• Evliliğin süresi
• Tazminat talep eden taraf açısından zedelenen menfaatlerin varlığı,
• Aile bireylerinin barınma beslenme eğitim gibi yaşam özellikleri,
• Hakkaniyet ilkesi.

Maddi tazminat miktarı belirlenirken, tazminat talep eden tarafın zararından daha fazla bir miktar tazminat olarak belirlenemez. Aksi durum, tazminatın bir zenginleşme aracı olarak kullanılmasına yol açar.

MADDİ TAZMİNATIN ÖDENME BİÇİMİ VE FAİZ

Hakim, maddi tazminatın toplu olarak ya da taksitler halinde ödenmesine karar verebilir. Bu husus Türk Medeni Kanun’un 176.maddesinde ifade edilmiştir.

TMK 176/1 “Maddî tazminat ve yoksulluk nafakasının toptan veya durumun gereklerine göre irat biçiminde ödenmesine karar verilebilir.”

Maddi tazminat boşanmanın fer’ niteliğinde olduğundan faiz boşanmanın kesinleşme tarihinden itibaren işlemeye başlar.

Faiz işletilebilmesi için mutlaka talep edilmesi gerekecektir. İşletilecek olan faiz, kesinleşme tarihindeki yasal faiz oranında olacaktır.

İstanbul en iyi boşanma avukatı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.