Ecrimisil Davası Ecrimisil Nedir?
Ecrimisil Davası Ecrimisil Nedir?
Güncel kullanımda haksız işgal tazminatı olarak bilinen Ecrimisil, bir kişinin tamamen kendisine ait olmayan bir taşınmazı kullanması sonucunda taşınmazın sahibine maddi bir tazminat ödemesidir. Başka bir deyişle, haksız kullanım tazminatı ya da haksız işgal tazminatı olarak bilinmektedir. Ecrimisil, geçmişe dönük kira bedeli ödemeye benzemesine rağmen, kiradan farklıdır.
Bu yazıda ecrimisilin hukuki süreci ile ilgili bilinmesi gereken önemli hususları toparlamaya çalıştık. Ecrimisil yani haksız işgal tazminatının özellikleri, devlet malına karşı ecrimisil ve başka kişilerin malına karşı ecrimisil, dava süreci, zamanaşımı, ödenecek miktarın hesaplanması, haksız işgal ihtarnamesi ve diğer önemli noktalar incelenecektir.
Ecrimisil hakkında genel bilgi
Ecrimisil, güncel kullanımıyla “haksız işgal tazminatı” olarak anılır. Bir hisseli tapuda malın hissedarlar arasında haksız bir şekilde kullanılması durumunda açılan bir davadır. Bu davada, kullanımın geçmişteki karşılığı talep edilir.
Ayrıca devlete ait taşınmazların haksız bir şekilde kullanılması durumunda da haksız işgal tazminatı yani ecrimisil talep edilir.
Bu iki durum arasında hukuken farklılıklar vardır. Türk Medeni Kanunu, Yargıtay kararları, İdari Yargılama Usulü Kanunu ve Devlet İhale Kanunu gibi mevzuat hükümleri çerçevesinde hükme bağlanır.
Kişilere ait taşınmazlara ilişkin ecrimisil davalarında kötü niyetli zilyetlik; Medeni Kanun ve içtihatlar ışığında çözüme kavuşturulurken, devlete ait taşınmazlarda idare hukuku, genelgeler ışığında hukuki netice elde edilecektir.
Hisseli mülkiyet hissedarının kullanımı ya da başkasına ait taşınmazın kullanılması
Kişiler arasında ecrimisil yani haksız işgal tazminatı iki farklı şekilde karşımıza çıkmaktadır.
– Kötüniyetli zilyetin geri verme sorumluluğu ile haksız işgal tazminatı
– Hisseli sahiplikte diğer hissedarların aşkın kullanımı nedeniyle haksız işgal tazminatı
Başkasına ait taşınmaz için haksız işgal tazminatı
Eğer kötü niyetli bir şekilde başkasına ait bir malın zilyeti olursanız, haksız işgal tazminatı borçlusu olursunuz. Taşınmazı haksız bir şekilde kullanırken başkasının tasarruf yetkisi olduğunun farkında olmanız durumunda, kullanımdan kaynaklanan bir borç doğması anlamına gelir. Bu borç, Türk Medeni Kanununun 995. maddesi düzenlemeleriyle ortaya çıkar.
Bir kişinin kötü niyetle elinde tuttuğu bir mal için belirli borçları vardır, bunlar arasında:
-Malı kullanması sırasında oluşan zararın karşılanması,
-Malın kullanılamamasından kaynaklanan zararların tazmini,
-Malın bedelinin ödenmesi gerektiğinde, elde edilen ürünlerin tazmini,
-İhmal edilen ürünlerin tazmini yer alır.
Hisseli sahiplikte diğer hissedarların aşkın kullanımı nedeniyle haksız işgal tazminatı
En yaygın haliyle hissedarlardan birinin taşınmazın tamamını kullanması şeklinde bir olay yaşanabilir. Bu hususta kanunda açık bir düzenleme olmasa da taşınmazın kötüniyetli olarak kullanılmasıyla birlikte haksız işgal tazminatı alacağının doğacağı açıktır.
Hisseli tapu olarak anılan taşınmazların hissedarların biri tarafından tamamen kullanılması şeklinde karşımıza çıkar.
Eğer bir hissedar diğer hissedarın kullanımını engelliyorsa, diğer hissedarın payını kullanıyorsa veya başkaca bir kişiye kullandırtıyorsa, ecrimisil davası açılması söz konusu olacaktır. Ecrimisil davalarında geçmişe dönük ecrimisil bedeli talep edilir.
Ecrimisil Davası Şartları
Ecrimisil davasının kabul edilebilmesi için ilgili taşınmazın, malikin rızası dışında kullanılmış olması ve haksız kullanım yapan kişinin kötü niyetli olması gerekir. Kullanımın malikin rızası ile yapıldığı durumlarda tazminat talep edilemez. Bu tespit için intifadan men ihtarının yapılmış olması şartı aranır. İntifadan men ihtarının mutlaka konusunda uzman biri tarafından yazılması gerekir.
Ecrimisil ihtar şartı
Yasal düzenlemelerde ecrimisil davasının açılması için itiraz edilmiş olmasına dair bir gereklilik yoktur. Ancak Yargıtay kararlarına bakıldığında, davanın açılabilmesi için paydaşlardan birinin malı fazla kullanırken diğerinin itiraz etmemesi veya memnun görünmesini de değerlendirilmektedir. Eğer bir paydaş diğerinin hakkına engel olacak şekilde kullanım yapıyorsa, hakkı engellenen kişi önce bir uyarı yapması gerekir ve bu uyarı bir ihtar çekilmesiyle kanunen daha sağlıklı bir varlığa kavuşacaktır.
İntifadan men ihtarı
İntifadan men ihtarı olarak anılan bu ihtar ile mülkiyet hakkı çiğnenen hissedar kötüniyetli zilyet olan hissedara haksız kullanıma son vermesi için uyarıda bulunmaktadır.
İntifadan men ihtarı gerekmeyen haller
Taşınmazın devlet malı olması, taşınmazın doğal ürün veren ya da kiraya verilerek fayda elde edilen yerlerden olması, paydaşlar arasındaki kullanım anlaşması sonucu her paydaşın yararlanacağı ortak taşınmaz veya bölümlerinin belirlenmemiş olması, davacı tarafından diğer paydaşlar aleyhine daha önce benzer davalar açılmış olması, taşınmazın niteliği itibariyle kendiliğinden oluşan ürünlerin olması gibi durumlarda intifadan men ihtarı olmadan da dava açılabilir.
Ecrimisil Hesaplama
Çoğunlukla kira bedeline benzer bir hesaplama yapılsa da ecrimisil davasına konu olan taşınmazın niteliğine ve elde edilen maddi faydaya göre farklı hesaplamalar yapılabilmektedir.
Ecrimisil Zamanaşımı
Ecrimisil davalarında zamanaşımı 5 yıldır. Geriye yönelik olarak 5 yıllık ecrimisil talep edilebilir. Bu 5 yıllık süre davanın açılma tarihinden itibaren hesaplanır.
Devlet Malının Kullanılması Sonucunda Ecrimisil
Devlete ait taşınmazların haksız olarak kullanılması durumunda Devlet İhale Kanunu hükümleri uyarınca Devlet sizden haksız işgal tazminatı talep edebilir. Bu işlemler Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür. Haksız işgal tazminatı, o işgalin süresi, kullanım şekli gibi unsurlara göre hesaplanan bir miktardır.
Kira süresi sonrası ecrimisil
Devlete ait taşınmazın kira ilişkisi kapsamında kullanımı ve kira ilişkisinin sona ermesinin ardından kullanımın devam etmesi söz konusuysa ecrimisil davası açılabilir.
Ecrimisil Nasıl Hesaplanır?
Ecrimisilin hesaplanması için idare tarafından komisyon kurulur. Komisyon gerek gördüğü halde bilirkişilerden ya da belediye, ticaret odası, sanayi odası gibi kuruluşlardan da görüş alarak ecrimisil bedelini hesaplar.
Eğer mücavir alan ya da belediye sınırları dışında gelir elde etme amacı olmayan bir taşınmazsa ya da tarım arazisiyse emlak vergisi asgari değerinin %1.5’inden az olmayacak bir ecrimisil bedeli belirlenir.
Eğer mücavir alan ya da belediye sınırları içindeyse ya da tarım için kullanılmadıysa emlak vergisi asgari değerinin %3’ünden az olmayacak bir ecrimisil bedeli belirlenir.
Emlak vergisi değeri belirlenmemişse, belirlenmiş olan en yakın taşınmaza göre bu tutarlar hesaplanacaktır.
Ecrimisil Taşınmaz Tespit Tutanağı
Ecrimisil bedelini hesaplayacak olan komisyon tarafından taşınmazın haksız kullanımına ilişkin olarak başlangıç zamanı, ne kadar devam ettiği, taşınmazın yüzölçümü, imar durumu, verimlilik durumu, alt yapı hizmetlerinin bulunup bulunmadığı, konum bilgileri, kimlerin ne şekilde işgal ettiği, kullanma amacı ve ecrimisil belirlemede işe yarar diğer bilgiler yer almaktadır. Kurulmasının ardından 15 günlük sürede komisyon bu tutanağı hazırlayacaktır.
Devletin zarara uğraması ve kullananın kusuru
Devletin haksız kullanım sonucu zarara uğramış olup olmamasına bakılmaksızın ecrimisil talep edilecektir. Kullananın kusurlu olup olmamasının da ecrimisil talebinde önemi yoktur, hataya düşüp kullanma olması halinde de ecrimisil talep edilecektir.
Haksız işgal İhbarnamesi
Haksız işgal bedeli belirlendikten sonra ecrimisil ihbarnamesi düzenlenerek ilgilisine tebliğ edilir. Bu ihbarnamenin düzeltilmesi talep edilebilir ya da ihbarnameye itiraz edilebilir.
Haksız İşgal Tazminatı Ödeme
Devlete yapılan haksız işgal tazminatı ödemelerine itiraz edilmezse %20, buna ek olarak peşin ödeme halinde %15 daha indirim yapılarak ödeme gerçekleşir. Eğer ecrimisile karşı dava açılacaksa ödeme yapıırken indirimden faydalanılmadan itirazi kayıt ile ödeme yapılması gerekecektir. Devlete yapılacak haksız işgal tazminatının ödemesi vergi dairelerine yapılır.
Haksız İşgal Tazminatı itiraz
Haksız İşgal Tazminatı tebliğ olmasının ardından 30 gün içerisinde düzelte talebi ya da itiraz edilebilir. İtiraz sonrası 30 gün içerisinde idare kararını ilgilisine bildirecektir. İtiraz kabul edilmediyse dava açma hakkı doğar.
Haksız İşgal Tazminatı davası
Ecrimisil davası kişilere ya da devlete karşı açılabilen davalardır. Haksız kullanılan taşınmazın kime ait olduğuna göre davaların seyri değişir. Konusunda uzman hukuk ekibimiz ecrimisil davası sürecine ilişkin deneyimleriyle bu süreçlerde yanınızda olacaktır.
Arena Hukuk Bürosu
Avukat Cem AKYAZI aynı zamanda Adalet Bakanlığı’na bağlı arabulucudur, boşanma davalarınızda tecrübeleriyle yanınızda olacaktır.
Ayrıca Boğaziçi Üniversitesinden pedagojik formasyon eğitimi almıştır.
Avukat Mücahit Ahmet TUMBUL 10 yıldan fazla mahkeme tecrübesi ile boşanma davalarınızda hukuki danışmanlıkta bulunacaktır.
boşanma avukat ücreti için bilgi alabilirsiniz
Arena Hukuk Bürosu
Bilgi için: 0212 706 90 30