Eşin Terk nedeniyle boşanma

Eşin terk nedeniyle boşanma

Medeni Kanun’da özel olarak düzenlenen boşanma nedenlerinden biri de terk nedeniyle boşanmadır. Mutlak bir nedendir, başka bir deyişle ispatı halinde mahkeme boşanmaya karar verir.

Eşin Terk nedeniyle boşanma genel hususlar

Boşanmada terk ne kadar sürmelidir?

Eşin terk halinin 6 ay sürmesi gerekir ve terkten 4 ay geçtikten sonra noter ya da mahkeme kanalıyla terk eden eşe ihtar gönderilmelidir. Ancak dava herhalde 6 ay geçmeden açılamayacaktır.

Terk ortak konuta dair olmalıdır

Terk mutlaka ortak konuta gelmeme şeklinde ya da ortak konuta diğer eşin alınmaması şeklinde olmalıdır. Babaevine giden bir eş, diğer eşin babaevine gelmeyerek kendisini terk ettiğini iddia edemez. Ancak bir eşin ortak konuta diğer eşi almaması şeklinde babaevine gidildiyse terk sebebiyle boşanma davası açılabilir. (varsayımsal terk aşağıda açıklanmıştır)

Terk nedeniyle boşanmanın şartları

Terk nedeniyle boşanmanın şartları aşağıda sıralanmıştır.

Terk eyleminin gerçekleşmesi

Öncelikle terk eylemi gerçek ya da varsayımsal olarak gerçekleşmiş olması gerekir. TMK 164/1 ilk cümlede gerçek terk konuttan ayrılma, ikinci cümlede ise konutta kalan eşin terk etmiş sayıldığı hali düzenlemektedir.

Gerçek terk nedir?

Gerçek terk konutun eşlerden biri tarafından terk edilmesidir. Aynı konutta hayata devam edip yokmuş gibi davranmak, iletişim kurmamak, konuşmamak terk olarak kabul edilemez.

Ortak konut şartı

Terk mutlaka ortak konuttan olmak zorundadır. Eşler ortak konutu birlikte seçerler. Dolayısıyla eşlerden birinin farklı bir eve taşınması ve diğer eşin bu eve gelmemesi terk olarak düşünülemez.

Ortak konut seçilemezse ne olur?

Bilindiği üzere eşler ortak konutu birlikte seçmek zorundadır. Ancak ortak konutun seçilemediği halde mahkemeden ortak konut seçmesi talep edilebilir. Terkin gerçekleşmesi için ortak konut seçilmiş olmalıdır.

Varsayımsal  terk nedir?

TMK 164/1 ‘in ikinci cümlesinden anlaşıldığı üzere varsayımsal terk:

• diğer eşi ortak konutu terke zorlama
• haklı sebep olmadan diğer eşin ortak konuta dönmesini engelleme

şeklinde iki farklı durumda gerçekleşir.

Varsayımsal olarak terk eden eşe karşı da ihtar prosedürü yerine getirilmelidir.

Ayrı kalma hukuka uygun olmamalıdır

Terk sayılmayacak bazı hukuka uygunluk durumlarını sıralamak gerekirse:

Birlikte yaşamaya ara verme kararı alınmış olması

Mahkemeye başvurularak hakim tarafından ayrı yaşama kararı verilmiş olmasından bahsedilebilir.

Boşanma davasının bulunması

Boşanma davası esnasında ayrı yaşama hakkı olduğu için, boşanma davası esnasında terk ihtarı gönderilemez. Eğer boşanma davası vardı ve dava kabul olmadıysa, mahkemenin ret kararının kesinleştiği tarih üzerinden 4 ay geçmesiyle ihtar gönderilebilir.

Terk ihtarı ulaşmadan boşanma davası açılması

Ayrıca terk ihtarı kendine ulaşmadan evvel boşanma davası açan eşe karşı da terk nedeniyle boşanma davası açılırsa dava ret olacaktır.

Takipsiz kalan boşanma davasının olması

Takipsiz kalan boşanma davası olması durumunda ancak dava düşme kararının kesinleşmesinin ardından 4 ay sonra ihtar çekilmelidir.

Feragat edilen boşanma davası olması

Feragat edilen bir boşanma davasının varlığı halinde ise feragat tarihinden itibaren 4 ay sonra ihtar çekilebilecektir.

Tedbir nafakası talebinin bulunması

Tedbir nafakası talebiyle dava ikame edildiyse bu davanın açılmasından itibaren 4 ay sonra ihtar çekilmelidir.

Eşler arasında ceza davası varsa terk nedeniyle dava açılmamalıdır

Taraflar arasında görülmekte olan bir ceza davası varsa eşlerin ayrı yaşama konusunda haklı oldukları düşünülür ve terk nedeniyle boşanma nedeni oluşmaz.

Uzaklaştırma kararı varsa

Kadını koruma kanunu kapsamında uzaklaştırma kararı alınmışsa, bu süre terk süresi olarak hesaplanamaz. Terk kanuna uygun olacaktır.

İhtara uymada haklı neden olmamalıdır

Eğer eşlerden birinin konutu terk etmesinde haklı bir sebep varsa, ispat yükü terk eden eşte olmak üzere terk nedeniyle boşanma kabul edilmeyecektir. Evden kovulma, kötü muamele, hakaret, şiddet gibi durumlar haklı nedenle ortak konutun terk edilmesini ispat eder. Ancak bu süre makul olmalıdır, hakaret edildiği için yıllarca ortak konuta gitmeme gibi bir durum terk nedeniyle boşanmaya engel olmayacaktır.

İhtar samimi olmalıdır

İhtarım samimi olması, ihtarı çeken tarafın niyetiyle ilgilidir.

İhtar çekildiği esnada sarf edilen sözler

İhtarı çeken taraf diğer eşi sevmediğini, başkasıyla evlenmek istediğini, evliliği sürdürmekten sıkıldığını beyan eden tavırlar içerisindeyse ihtar mahkemece samimi bulunmaz. İhtar çeken eş evlilikten soğuduğunu etrafına belirtiyor, arkadaşlarıyla ortak konutta hayatına devam ediyorsa ihtarı haklı görülmeyecektir. Yada ortak çocuğun nesebinden şüphe duyduğunu açıklıyorsa artık ihtarın samimi olmadığı düşünülecektir.

İhtar çekilmesine rağmen uzun bir süre dava açılmaması

İhtar çekilmesine rağmen uzun bir süre dava açılmazsa mahkemede ihtarın samimi olmadığı kanaati oluşacaktır.

İhtar çekmesine rağmen karşı cinsle yaşanması

İhtar çeken taraf bu esnada karşı cinsle birlikte yaşıyorsa ihtarında samimi olmadığı, aslında bu evliliği istemediği kanaatine varılacaktır.

Hastalıkla ilgilenmeyip diğer eşin ailesinin yanına dönmesi

Bir eşin hastalığı var ve bakıma muhtaç durumdaysa, diğer eş de bakım görevlerini sağlayamıyorsa, bu halde de ihtar çekilmesi mahkemece samimi bulunmayacaktır.

İhtar ile birlikte evlilik birliğinin sarsıldığı iddiasında bulunulması

Evlilik birliğinin sarsıldığına ilişkin bir dava ile birlikte terk nedeniyle boşanma davasının açılması halinde, ihtarın samimi olmadığı kabul edilir.

Ayrılık döneminde evlilik görüşmesi yapma

Terk ihtarı süresi içerisinde ihtarı çekenin başka kişilerle evliliğe dair görüşme yapması ihtarında samimi olmadığı yönünde kanaat oluşturacaktır.

Terk eden eşi hayati durumlarda bile aramamak

Terk eden eş hayati bir operasyon geçirdiği düşünülürse, ihtarı çeken diğer eş bu durumda dahi terk eden eşi aramamışsa artık evliliğe devam etmek istediği sonucuna ulaşılamayacak ve ihtarı samimi bulunmayacaktır.

Gelemeyeceği bilinerek ihtar çekilmesi

Terk eden eşin hastalık ya da sair sebeplerle gelemeyeceği bilindiği halde ortak konuta dönmesi için ihtar çekilmesi de ihtarın samimi olmadığını ispat edecektir.

Evin kilidinin değiştirilmesi

Evin kilidinin değiştirilmesi diğer eşin konuta dönmesine engel olmayı amaçlıyorsa bu durumda da ihtar çekilmiş olsa dahi samimi bulunmayacaktır.

Usulüne uygun ihtar olmalıdır

Yukarılarda belirttiğimiz 4 ve 6 aylık sürelere de dikkat ederek, diğer eşin ortak konuta dönmesini istediği ve dönmemesinin hukuki sonuçlarının ihtarda bildirilmesi gerekmektedir.

Kişinin ortak konuta kısa süreli ya da kötü niyetli olarak süreyi kesmek amacıyla dönüşleri ihtar süresine etki etmeyecektir.

İhtarı çıkartmakta mahkeme ve noter yetkilidir ve ihtar bu iki seçenekten biri aracılığıyla karşı tarafa iletilmelidir. Haricen düzenletilip notere onaylatılan ihtar dahi geçerli olmayacaktır. 2 ay içinde konutu terk eden eşin dönmesi istenmelidir.

Terk nedeniyle boşanma kanun maddesi

 “IV. Terk

Madde 164- Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hâkim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir. Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini

engelleyen eş de terk etmiş sayılır.

Davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hâkim veya noter, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi hâlinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur. Bu ihtar gerektiğinde ilân yoluyla yapılır. Ancak, boşanma davası açmak için belirli sürenin dördüncü ayı bitmedikçe ihtar isteminde bulunulamaz ve ihtardan sonra iki ay geçmedikçe dava açılamaz.”