Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yolu
Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ilamsız bir takip yoludur. Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip genel haciz yolu ile başlatılan takipten farklılıklar içermektedir. Burada takip başlatabilmek için alacaklının elinde kambiyo senedi olması gerekir. Kambiyo senetleri bono, poliçe ve çektir.
Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile başlatılan bir takip söz konusu ise borçluya bir ödeme emri tebliğ olunur. Ödeme emrinde borcun 10 gün içerisinde ödenmesi gerektiği yahut 5 gün içerisinde itiraz ve şikayet sebeplerinin İcra Mahkemesine bildirilmesi gerektiği belirtilir. Borçlu kendisine ulaşan ödeme emrine nasıl itiraz edebilir ve bu takibe nasıl karşı koyabilir aşağıda bunlar açıklanacaktır.
Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile başlatılan takibe itiraz ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içinde yapılmalıdır. 5 gün hak düşürücü süredir. Takibi durdurmak isteyen borçlu ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içerisinde itirazda bulunmalıdır. Bu süreyi kaçıran borçlu ancak genel mahkemelerde dava açabilecektir. 5 günlük itiraz süreleri geçtiğinde ödeme emrine itiraz edilemez ve takip durdurulamaz. Borçlu genel mahkemelerde menfi tespit davası açılabilir. Fakat bu noktada takip durmayacaktır.
Ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içerisinde itiraz icra dairesinin bağlı bulunduğu İcra Mahkemesine yapılmalıdır.
Kambiyo Senetlerine İtiraz Sebepleri Nelerdir?
Kambiyo senetlerine özgü haciz yoluna ile başlatılan takibe 2 sebeple itiraz edilebilir. Bunlar borca itiraz ve imzaya itiraz şeklindedir.
1-İmzaya İtiraz: Borçlu takip konusu kambiyo senedindeki imzanın kendisine ait olmadığı iddiasında ise bu itirazını ayrıca ve açıkça 5 gün içerisindeİcra Mahkemesinde itirazda bulunmalıdır. Şayet bu süre içerisinde itiraz etmezse hem borcun varlığı hem de imzanın kendisine (borçluya) ait olduğu kesinleşmiş olur.
Borçlu imzaya itiraz ediyorsa da bu itiraz satıştan başka icra takibi muamelelerini durdurmaz. Ancak İcra mahkemesi duruşmadan önce yapacağı incelemede, borçlunun itiraz dilekçesi kapsamından veya eklediği belgelerden edindiği kanaata göre itirazı ciddi görmesi halinde alacaklıya tebliğe gerek görmeden itirazla ilgili kararına kadar icra takibinin geçici olarak durdurulmasına evrak üzerinde karar verebilir.
İmzaya itiraz üzerine icra mahkemesi imzaya ilişkin incelemesini İİK. Md. 68/a bendinde belirtilen prosedüre göre yapar. Mahkeme 30 gün içerisinde duruşma yaparak meseleyi karara bağlar. Mahkeme iki türlü karar verebilir:
- Mahkeme borçlunun itirazını kabul ettiği takdirde icra takibi durur. Mahkeme borçlunun itirazını kabul ederse alacaklının kötüniyetli veya ağır kusurlu olması halinde alacağın %20’sinden az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilir. Burada borçlunun talebi aranmamıştır. Ayrıca alacaklı alacağın %10’u oranında para cezasına çarptırılır.
- Mahkeme itirazı reddederse borçlu aleyhine, takip durmuş olma ihtimalinde, alacaklının talebi üzerine takip konusu alacağın %20’sinden az olmamak üzere kötüniyet tazminatına ve alacağın %10’u oranında para cezasına hükmeder.
2-Borca İtiraz: İmzaya itiraz dışında kalan tüm itirazlar borca itirazdır. Bu durumda yine 5 günlük süre içerisinde İcra Mahkemesine dilekçe ile itirazda bulunulur.
Borca itiraz örneğin borcun olmadığı, senet konusu paranın ödendiği, borcun zamanaşımına uğradığı veya icra dairesinin yetkisiz olduğuna ilişkin itirazlar borca itiraz olarak değerlendirilir.
Borca itiraz üzerine İcra Mahkeme incelemesini duruşmalı olarak yapar. Mahkeme tarafları 30 gün içerisinde duruşmaya çağırır. Borçlu burada sadece kanunda belirtilen belgeler ile borca itiraz hususlarını ispat edilebilir. Taraflardan birinin duruşmaya gelmemesi halinde İcra Mahkemesi gelmeyenin yokluğunda inceleme yapar ve karar verir.
Borca itiraz satıştan başka icra takibi işlemlerini durdurmayacaktır.
İtirazın reddedilmesi halinde borçlu genel mahkemelerde menfi tespit davası açabilir.
Kambiyo Senetlerine Ödeme Emrine Şikâyet
Borçlu, kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takipte de şartları oluştuğunda süresiz veya 7 günlük genel şikâyet sebepleri ile şikâyet yoluna başvurabilir. Ancak kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takipte bu genel hükümlerin dışında özel şikâyet durumu düzenlenmiştir çünkü icra müdürü burada bazı hususları ayrıca ve özel olarak incelemek zorundadır.
Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu dilekçe örneği için tıklayınız.
Kambiyo Senetlerine Şikâyet Sebepleri ve Süreleri
Borçlu, alacaklının dayandığı senedin kambiyo senedi vasfı olmadığı ve alacaklının kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip yoluna başvurma hakkının olmadığını iddia ediyorsa, bu muhalefetini İcra Mahkemesine ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içerisinde şikâyet yoluyla ileri sürmelidir. Bu iki husus kanun özel olarak belirtilmiş ve şikâyet süresi 5 gün olarak öngörülmüştür.
İcra İflas Kanunu m.170/a dışında kalan fakat kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takibe ilişkin özel şikayet sebepleri vadeye ve senet aslının verilmemesine ilişin şikayetlerdir. Bunlar için şikayet süresi ise 7 gündür.
Vadesi gelmemesine rağmen takip yapılmışsa 7 günlük süre içerisinde şikâyette bulunulur. Kambiyo senedi niteliğini haiz olmayan bir belge ile takip yapılmışsa veya takip talebinde bulunulanın hakkı yoksa fakat yine de ödeme emri gönderilmişse bu durumda 5 günlük sürede şikâyet yoluna başvurulmalıdır.
Normalde senet aslının mutlaka olması gerekiyor. Senet aslı yokken bir takip yapılmış ve ödeme emri gönderilmiş ise ortada bir kambiyo senedi olmadığı için 7 gün içerisinde icra mahkemesinde şikâyet yoluna başvurulabilir.
Borçlu süresi içerisinde takibe karşı koymazsa takip kesinleşecektir. Takibin kesinleşmesi için beş günlük itiraz ve şikayetin sürelerinin geçmesi gerekir. Ancak bu 5 günlük süre geçtikten sonra hemen takibe devam edilemez. Çünkü kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takipte, borçluya ödeme emrinin tebliğinden itibaren borcu ödemesi için on günlük süre tanınmıştır.
Diğer yazılarımızı okumanızı öneririz.
Arena Hukuk Bürosu
Bilgi için: 0212 706 90 30
