Tek Celsede Boşanma Sebepleri
Tek celsede boşanma ancak anlaşmalı boşanma davalarında söz konusu olabilmektedir. Açtığımız anlaşmalı boşanma davalarında bir hafta, on gün gibi bir sürede boşanma işlemini tüm aşamalarıyla tamamlayabilmekteyiz.
Tek celsede boşanma sebepleri günümüzde boşanma davalarından müvekkiller tarafından sıkça sorulmaktadır. Taraflar mevcut evlilik birliğini çeşitli sebeplerle noktalamak isteyebilir. Bu takdirde resmi nikah ile kurulan evlilik birliğinin sonlandırılması mahkeme kararıyla olur. Taraflar evlilik birliğini boşanma davası ile sonlandırır. Bunun için tarafların yahut vekil ile temsil edilmek isteniyorsa vekilin taraflar adına boşanma davası açması gerekir.
Boşanma, geçerli olarak kurulan evlilik birliğinin eşlerin sağlığında ve kanunda öngörülen sebeplerle mahkeme kararıyla sona erdirilmesidir. Boşanmanın hukuki anlamda sonuç doğurması hâkim kararıyla olmaktadır. Boşanma davası sonunda verilen karar geleceğe etkili olarak sonuç doğuracaktır.
Boşanmanın kanunda öngörülen sebeplerle ve koşullarla gerçekleştirilmesi gerekir. Boşanma davası açmak için de kanunda öngörülen boşanma nedenlerinden bir veya birkaçına dayanmak gerekir.
Boşanma davası çekişmeli yahut anlaşmalı olarak görülebilir. Çekişmeli boşanma davası epeyce uzun süren zorlu bir süreci gerektirir. Çekişmeli boşanma davasında genelde ilk celsede karar verilmez çünkü tarafların iddialarının ispatlanması ve hâkimin nihai sonuca ulaşması uzun sürebilir. Çekişmeli boşanma davası ilk derece mahkemesince karara bağlansa dahi tarafların istinaf ve temyiz etmeleri halinde bu süreler 2 ila 5 yıl arasını bulmaktadır.
Anlaşmalı boşanma davasında ise taraflar arasında herhangi bir uyuşmazlık bulunmadığı veya uyuşmazlık konuları protokolle bir karara bağlandığı için boşanma ilk celsede gerçekleştirilir. Anlaşmalı boşanma davasının açılması, duruşmanın yapılması ve nihai kararın çıkması safhaları değişmekle beraber 1 ila 3 ay arasını bulmaktadır.
Boşanma davası kanunda öngörülen sebeplerle açılması gerekir. Bu boşanma sebepleri kanunda düzenlenmiştir. Boşanma sebepleri genel ve özel olarak incelenir.
Genel Boşanma Sebepleri
Genel boşanma sebepleri belli bir vakıaya dayanmamaktadır. Evlilik birliğinin temelinden sarsılması belli bir vakıaya dayanmadığı için evlilik birliğinde yaşanılan olayların evliliğin temelinden sarsılmasına sebep verip vermediğini hâkim takdir edecektir. Ancak evlilik birliğinin temelinden sarsılması sayılabilmesi için ortak hayatın sürdürülmesinin eşlerden beklenemiyor olması gerekir. Ortak hayatın sürdürmeleri eşlerden beklenemeyecek derecede sarsılmasına evlilik birliği içerisinde çok sayıda vakıa sebep olmuş olabilir. Bunu hakim takdir edecektir.
Genel boşanma sebepleri Türk Medeni Kanunu Madde 166’da Evlilik Birliğinin Sarsılması başlığı altında düzenlenmiştir.
Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması
Evlilik birliği içerisinde ortak hayatı sürdürmeleri eşlerden beklenemeyecek derecede temelden sarsılmışsa bu takdirde eşler boşanma davası açabilecektir.
Anlaşmalı Boşanma
Anlaşmalı boşanma da mutlak bir genel boşanma sebebidir. Anlaşmalı boşanma halinde de evlilik birliği kanunen temelden sarsılmış sayılmaktadır. Anlaşmalı boşanma için tarafların en az 1 yıl evli olmaları şarttır.
Eylemli Ayrılık Sebebiyle Boşanma:
Taraflar herhangi bir boşanma sebeplerine dayanarak dava açmış olabilir ancak bu davanın reddine karar verilmiş olabilir. Bu red kararının kesinleşmesinden itibaren 3 yıl geçmesine rağmen ortak hayat yeniden kurulamamışsa bu takdirde de kanunen evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır. Bu takdirde eşlerin birinin başvurması halinde boşanmaya karar verilecektir.
Özel Boşanma Sebepleri
Özel boşanma sebepleri Türk Medeni Kanunu’nda farklı maddelerde düzenlenmiştir. Özel boşanma sebepleri sınırlı sayıda düzenlenmiştir.
Özel boşana sebepleri şunlardır:
- Zina (TMK Md. 161)
- Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış (TMK Md.162)
- Suç işleme (TMK Md. 163)
- Haysiyetsiz hayat sürme (TMK Md. 163)
- Terk (TMK Md.614)
- Akıl hastalığı (TMK Md. 165)
Kanun koyucu bazı vakıaları özel boşanma sebebi olarak kanunda düzenlemiştir. Bu olaylar kanunda sınırlı sayıda düzenlenmiştir bu nedenle kanunda belirlenmiş olay ve koşullara uymayan vakıalar boşanma sebebi sayılamaz.
Zina Nedeniyle Boşanma (TMK Madde 161)
Zina özel ve mutlak bir boşanma sebebi olarak düzenlenmiştir. Zina kusura dayalı bir boşanma sebebidir. Eşler zina sebebine dayanarak boşanma davası açabilir.
Zina nedeniyle boşanma kararı verilebilmesi için birtakım koşulların gerçekleşmesi gerekmektedir. Zina sebebinin gerçekleşmesi için öncelikle hukuken kurulmuş geçerli bir evliliğin bulunması gerekir.
Zina sayılabilmesi için eşlerden birinin eşi dışında ayrı veya aynı cinsten biriyle bilerek ve isteyerek cinsel ilişkide bulunması gerekir. Burada eşlerden birinin cinsel birliktelik yaşaması gerekmektedir. Eş dışında başka bir kişi ile örneğin dışarda görüşmek, öpüşmek bu kapsamda sayılmayacaktır.
Zinanın oluşabilmesi için mutlaka zina edin eşin bilerek ve isteyerek bu cinsel ilişkiyi gerçekleştirmesi gerekir. Eşe örneğin uyuşturucu madde verilerek tecavüze uğraması zina olarak nitelendirilmeyecektir. Burada zorla gerçekleştirilen bir cinsel birliktelik olduğu için kusur şartı gerçekleşmeyecektir. Zina olarak nitelendirilebilmesi için eşin kusurlu olması gerekmektedir.
Hayata Kast, Pek Kötü ve Onur Kırıcı Davranış (TMK Madde 162)
Hayata kast, pek kötü ve onur kırıcı davranış da özel ve mutlak bir boşanma sebebi olarak kanunda düzenlenmiştir. Bu özel sebepte kusura dayalı bir boşanma sebebidir.
Hayata kast sebebiyle boşanma davası açılabilmesi için davalı eşin kusurlu olması gerekir. Burada eşin hayatına kast eden davalı eşin eylemlerinin kasten yapılması gerekir. Hayata kast eylemleri çeşitli şekillerde gerçekleşebilir. Yargıtay’a göre kast ifadesi eşini öldürme girişiminde bulunmak, intihara zorlamak gibi eşlerden biri tarafından diğerinin hayatına karşı yapılmış acı sonuç doğuran davranışlar kastedilmektedir. Bu eylemlere örnek olarak eşin diğer eşi öldürme kastı nitelendirilebilecek eylemler olabilir. Ancak öldürme tehdidi, öldürme amacı gütmeyen eylemler, eşinin yakınlarına yönelik eylemler hayata kast sebebine girmemektedir.
Pek kötü veya onur kırıcı davranışlarda özel ve mutlak sebep olarak düzenlenmiştir. Bu sebepte kusura dayalı bir boşanma sebebidir. Pek kötü davranışlar vücut bütünlüğüne veya sağlığına saldırı şeklindeki eylemler şeklinde gerçekleşebilir. Örneğin eşe zulüm, işkence, ağır eziyet, acımasızca dövmek, aç bırakmak, hastalık aşılamak, bir yere hapsetmek gibi eylemler bu kapsamdadır. Onur kırıcı davranışlar ise eşin kişiliğine karşı, saldırı kastıyla ve hakaret etmek amacıyla gerçekleştirilmelidir. Örneğin eşi hakkında çevrede “ahlaksız, içkici” gibi sözleşerle kötülemek bu kapsamda sayılır.
Küçük Düşürücü Suç işleme (TMK Md. 163)
Suç işleme başlığı altında düzenlenen bu sebep özel ve nisbi bir boşanma sebebidir. Bu boşanma sebebi bunu gerçekleştiren eş için utanç verici bir özellik taşır. Fiilin niteliği nedeniyle eş bu durumdan utanç duymalıdır. Kusura dayalı bir boşanma sebebidir.
Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işlemeli ve bu sebep nedeniyle eşin diğer eşle birlikte yaşaması kendisinden beklenememesi gerekir. Suçu işleyen eş bu suçu kasten işlemelidir ve bu suç küçük düşürücü nitelikte olmalıdır. Örneğin eşin kasten adam öldürme suçunu işlemesi, cinsel saldırı, cinsel taciz suçlarını işlemesi, cinsel istismarda bulunması, hırsızlık suçunu işlemesi gibi TCK’da düzenlenen belirli suçları işlemesi halinde diğer eş için küçük düşürücü nitelikte sayılır ve eş bu sebeple boşanma davası açabilir.
Haysiyetsiz hayat sürme (TMK Md. 163)
Haysiyetsiz hayat sürme sebebi de özel ve nisbi boşanma sebebidir. Haysiyetsiz hayat sürme sebebinin gerçekleşebilmesi için bunun sürekli ve kusurlu şekilde gerçekleşmesi gerekir. Haysiyetsiz hayat kavramının tanımı olmamakla birlikte takdiri bir sebeptir. Haysiyetsiz hayat sürme sebebinin gerçekleşebilmesi için eşin yaşamının toplumun değer yargılarıyla bağdaşmaması, ahlak, şeref ve namus kayıtlarından uzak davranışlar sergilemesi gerekir. Örneğin eşin randevu evi işletmesi, sürekli kumar oynaması, uyuşturucu bağımlısı olması, alkol bağımlılığı haysiyetsiz hayat sürme sebebine örnek teşkil eder. Burada önemli olan bu eylemlerin sürekli olarak gerçekleşmesidir.
Terk (TMK Md.614)
Terk sebebi özel ve kusura dayalı bir boşanma sebebidir. Terk nedeniyle boşanma davası açabilmek için ortak yaşamın fiilen sonlanması gerekmektedir. Ortak yaşamdan ayrılma ise ortak konuttan ayrılma olarak gerçekleştirilebilir. Burada davayı terk edilen eş terk sebebine dayanarak dava açabilir.
Terk gerçek terk veya yapıntı terk olarak gerçekleşebilir. Evlilik ile birlikte eşlere yükümlülükler getirilmiştir. Bu yükümlülüklerden biri de eşlerin birlikte yaşamalarıdır. Gerçek terk; eşlerden biri evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk etmesi veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmemesi ve bu ayrılığın en az 6 ay sürmesi ve halen devam etmesi halinde terk edilen eş boşanma davası açabilecektir.
Eşlerden biri diğerini ortak konutu terk etmeye zorlaması veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engellemesi halinde de bu eylemleri gerçekleştiren eş terk etmiş sayılacaktır. Bu takdirde diğer eş boşanma davası açabilecektir.
Akıl hastalığı (TMK Md. 165)
Akıl hastalığı da özel ve nisbi bir boşanma sebebidir. Bu boşanma sebebi kusura dayanmamaktadır. Akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için eşin akıl hastası olması ve bu hastalığın geçmesine olanak bulunmaması gerekir. Ayrıca bu hastalık nedeniyle ortak hayat diğer eş için çekilmez hale gelmesi gerekir. Akıl hastalığın resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilmesi gerekir.
Hangi Sebeple Tek Celsede Boşanılır?
Çekişmeli boşanma davaları yukarıda bahsedilen sebeplere dayanılarak açılır. Çekişmeli boşanma davaları taraflar için zaman alıcıdır. Özellikle zina, hayata kast gibi özel boşanma sebeplerinin ispat edilmesi uzun sürebilir. Çekişmeli boşanma davalarının fazla olması mahkemelerin iş yükünü arttırmaktadır bu nedenle duruşma günleri uzak tarihleri verilmektedir. Olayların ispatlanması, sürekli olarak yeni vakıaların ileri sürülmesi, tarafların talepleri hakkında nihai karar verilebilmesi, nihai karar verilmesi halinde bu kararın istinaf ve temyiz aşamalarından geçmesi gibi sebeplerle yargılamaların uzun sürmesi çekişmeli boşanma davalarının uzun sürmesine neden olmaktadır. Bu nedenle taraflar bir an önce hızlı şekilde ve tek celsede boşanmak istiyorlarsa anlaşmalı olarak boşanmaları daha uygun olacaktır.
Çekişmeli boşanma davaları uygulamada en az 2-5 yıl arasında sürebilmektedir. Bu davaların uzun sürmesinin nedeni ise tarafların bir avukat aracılığı ile temsil edilmemesidir. Taraflar haklarını bilmemesi ve yargılama usullerine hakim olmaması bu davaların uzun sürmesine neden olmaktadır.
Anlaşmalı boşanma davaları 1 ila maksimum 3 ay arasında sürmektedir. İyi bir boşanma avukatı ise 10 gün içerisinde dahi bu boşanma işlemini gerçekleştirebilmektedir. Anlaşma boşanma davalarında taraflar evlilik birliği içerisindeki uyuşmazlıkları bir protokol hazırlayarak sonuca bağlayabilmektedir. Bu protokol tarafların istekleri üzerine hazırlanır. Bu protokolle birlikte dava açılır ve hâkime protokol sunulur. Hâkim protokolü uygun bulduğu takdirde ilk celsede boşanmaya karar verir. Burada önemli olan tarafların her hususu protokolde çözüme bağlamasıdır. Anlaşmalı boşanabilmek için ise tarafların 1 yıl evli olmaları şarttır.
Anlaşmalı boşanma sebebi evliliğin temelinden sarsılması genel sebebine dayanmaktadır. Bu husus TMK Madde 166/3.fıkrasında düzenlenmiştir:
Evlilik Birliğinin Sarsılması
“Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.”
Tek celsede ve hızlı şekilde boşanmak istiyorsanız mutlaka bir avukata danışmanız sizin yararınıza olacaktır. Çünkü hazırlanacak anlaşma protokolünün sizin lehinize olup olmadığı hususunda yanılgıya düşmemeniz ve haklarınızı bilmeniz açısından bir avukat yardımı mutlaka gerekecektir.
Avukat sizin dosyanızla sürekli olarak incelenecek, adliyelerde sizin adınıza işlemlerde bulunacak ve en hızlı şekilde bu işlemleri halletmeye çalışacaktır. Boşanma davalarını kişilerin kendilerinin açması ile tecrübeli bir avukatın boşanma davasını açılması ve takip edilmesi arasında çok büyük farklılıklar olacaktır. Boşanma avukatı boşanmayı en hızlı şekilde bitirebilecek kişidir.
Avukatlar boşanmanın hızlı şekilde gerçekleşebilmesi için delilleri hızlıca toplar ve yargılama işlemlerini derhal yerine getirir. Oysaki taraflar bu usullere hâkim olmadığından avukat ile temsil edilmeyen kişilerin boşanma davaları daha uzun sürmektedir. Bu nedenle en hızlı şekilde boşanmak isteyen kişilerin tecrübeli bir avukattan destek alması gerekmektedir.
Diğer yazımızı okumanızı öneriririz.
İstanbul Boşanma Avukatı – Küçükçekmece Boşanma Avukatı
Arena Hukuk Bürosu
Boşanma davalarında deneyimli avukat ekibimiz yanınızda olacaktır.
Avukat Dilan Nur KANDIRAN boşanma davalarında pratik çözümler üretmektedir, boşanma davalarında önleyici uygulamalar hakkında deneyim sahibidir.
Avukat Cem AKYAZI Adalet Bakanlığı Arabulucular Siciline kayıtlı uzman arabulucudur. Tarafların duygusal durumlarından uzaklaşarak menfaatlerine odaklanmalarını sağlama aşamasında yanınızda olacaktır.
Ayrıca Boğaziçi Üniversitesinden pedagojik formasyon eğitimi almıştır.
Avukat Mücahit Ahmet TUMBUL 10 yıldan fazla mahkeme tecrübesi ile boşanma davalarınızda hukuki danışmanlıkta bulunacaktır.
Boşanma avukat ücreti için bilgi alabilirsiniz.
Arena Hukuk Bürosu
Bilgi için: 0212 706 90 30
Boşanma davasıyla ilgili makalemizi okumanızı öneririz.
