Hamileyken İşten Çıkarma

Hamilelik nedeniyle işten çıkarılıyorsanız 4 maaş tutarında ayrımcılık tazminatı almanız gerekir.

Kadın çalışanların hamilelik döneminde işten çıkarılması kanuna aykırıdır. Hamilelik, hem Anayasa hem de İş Kanunu ile güvence altına alınmış bir durumdur. Bu nedenle işverenin, bir çalışanı sırf hamileliği sebebiyle işten çıkarması hukuken yasaktır.

Hamilelik Nedeniyle İşten Çıkarma Yasağı

4857 sayılı İş Kanunu’nun 5. maddesi, iş ilişkisinde eşit davranma ilkesini düzenler. Buna göre, işveren cinsiyet ve gebelik nedeniyle çalışanlar arasında ayrım yapamaz. Hamilelik, işten çıkarma için geçerli bir sebep olamaz.

Ayrıca, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi iş güvencesi kapsamında çalışan işçilerin hamilelik nedeniyle işten çıkarılamayacağını açıkça ortaya koyar. İşveren, hamileliği gerekçe göstererek iş sözleşmesini feshederse, bu fesih geçersiz sayılır.

Ayrımcılık Tazminatı

İşverenin, hamileliği öğrendikten sonra çalışanı işten çıkarması halinde devreye ayrımcılık tazminatı girer. İş Kanunu m. 5’e göre, bu durumda işçi, en az 4 aylık ücreti tutarında ayrımcılık tazminatı talep edebilir. Bunun yanında işçi, ödenmeyen diğer haklarını da talep edebilir.

Hamilelik Süresince İş Güvencesi

Hamilelik döneminde çalışan kadınların;

Doktor raporuna dayalı kontroller için izin alma,
Analık izni (doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 hafta),
Sağlık koşullarına uygun işte çalışma,

gibi hakları vardır. İşveren bu hakların kullanımını engelleyemez, engellemesi durumunda hukuki sorumluluk doğar.

İşten Çıkarma Halinde Ne Yapılmalı?

Hamilelik nedeniyle işten çıkarıldığını düşünen çalışan;

Öncelikle yazılı fesih bildirimi talep etmelidir.
Arabuluculuk başvurusunda bulunarak haklarını arayabilir.
Sonuç alınamazsa İş Mahkemesi’nde işe iade veya tazminat davası açabilir.

Bu davalarda mahkeme, işverenin fesih sebebini araştırır. Eğer fesih gerekçesi hamilelik ise, işveren ayrımcılık tazminatına ve iş güvencesi hükümlerine göre sorumlu tutulur.

Sonuç

Hamilelik, işten çıkarma için geçerli bir sebep değildir. İş Kanunu, kadın çalışanları bu süreçte açıkça korumaktadır. Eğer hamilelik nedeniyle işten çıkarıldığınızı düşünüyorsanız, hukuki destek alarak haklarınızı aramanız mümkündür. Unutmayın, hamileyken işten çıkarma yasağı sadece etik değil, aynı zamanda yasal bir güvence niteliğindedir.

Hamileyken İşten Çıkarma – Sık Sorulan Sorular

❓ Hamilelik işten çıkarılma sebebi midir?
Hayır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 5. maddesi uyarınca işveren, çalışanı gebelik nedeniyle işten çıkaramaz. Böyle bir fesih ayrımcılık sayılır ve geçersizdir. Ayrıca kadın çalışan, ayrımcılık tazminatı ve diğer yasal haklarını talep edebilir.

❓ İşveren hamile olduğumu öğrendiğinde beni işten çıkarırsa ne olur?
Eğer işveren hamileliği öğrendikten kısa süre sonra iş sözleşmesini feshederse, bu durum ayrımcılık yasağına aykırıdır. İşçi, en az 4 aylık ücreti tutarında ayrımcılık tazminatı talep edebilir. Ayrıca işe iade davası açma hakkı da vardır.

❓ Hamile işçiyi deneme süresinde işten çıkarabilirler mi?
Deneme süresi içinde taraflar sözleşmeyi bildirim süresine uymadan feshedebilir. Ancak hamileliği sebep göstererek fesih yapılırsa yine ayrımcılık yasağı ihlal edilmiş olur. İşveren bu durumda da sorumluluktan kaçamaz.

❓ Hamileyken performans düşüklüğü sebebiyle işten çıkarılabilir miyim?
İşveren, gerçekten performans düşüklüğünü belgeleyebilirse fesih mümkündür. Ancak performans düşüklüğü bahanesiyle yapılan fesih, gerçekte hamilelik sebebine dayanıyorsa geçersiz sayılır. Mahkemeler bu konuyu titizlikle inceler.

❓ Hamilelik döneminde işten çıkarılırsam kıdem ve ihbar tazminatımı alabilir miyim?
Evet. İşverenin hamilelik nedeniyle işten çıkarması haksız fesih olduğundan, işçi kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanır. Ayrıca ayrımcılık tazminatı da talep edilebilir.

❓ İşveren, doğum iznine çıkmadan önce beni işten çıkarabilir mi?
Hayır. İşverenin böyle bir hakkı yoktur. Doğum öncesi ve sonrası 8’er haftalık analık izni kanunen güvence altındadır. Bu süreçte iş sözleşmesinin feshi, geçersiz fesih sayılır.

❓ Hamilelik sırasında rapor aldığım için işten çıkarılabilir miyim?
Hayır. Hamilelik nedeniyle alınan doktor raporları kanunen geçerlidir. Raporlu olunan günlerde fesih yapılması, iş güvencesi kurallarına aykırıdır.

❓ Hamilelikte işten çıkarılmaya karşı hangi hukuki yollar izlenebilir?
İlk adım arabuluculuk başvurusudur. Arabuluculukta sonuç alınamazsa iş mahkemesinde işe iade davası veya tazminat davası açılabilir. Ayrıca ayrımcılık tazminatı da dava konusu edilebilir.

❓ Hamile işçi işe iade davası açabilir mi?
Evet. Eğer işçi iş güvencesi kapsamında çalışıyorsa (en az 30 işçi çalıştıran işyerinde, 6 ay kıdemi varsa) hamilelik nedeniyle yapılan fesihlere karşı işe iade davası açabilir. Mahkeme feshi geçersiz sayarsa, işçi işe geri dönebilir ya da ek tazminat kazanabilir.

❓ Hamile işçinin sözleşmesi belirli süreli ise işveren feshedebilir mi?
Belirli süreli sözleşmelerde sürenin sona ermesiyle sözleşme kendiliğinden biter. Ancak işveren süresinden önce hamileliği gerekçe göstererek sözleşmeyi feshederse, yine ayrımcılık yasağına aykırı davranmış olur.

❓ Hamilelik nedeniyle işten çıkarılan işçi ne kadar tazminat alır?
İşçi;

Kıdem tazminatı (1 yıl üzeri kıdem varsa),
İhbar tazminatı (bildirim süresine uyulmadıysa),
En az 4 aylık ücreti tutarında ayrımcılık tazminatı,
Ödenmemiş maaş, yıllık izin ücreti ve fazla mesai gibi alacaklarını talep edebilir.

❓ İşveren hamile işçiyi ücretsiz izne çıkarabilir mi?
Hayır. İşçinin rızası olmadan ücretsiz izin verilemez. Bu şekilde hamile işçiyi işten uzaklaştırmak da ayrımcılık anlamına gelir.

❓ Hamile olduğumu işverene bildirmek zorunda mıyım?
Hayır, kanunen bir zorunluluk yoktur. Ancak doğum izni gibi haklardan yararlanabilmek için işverene bildirim yapılması gerekir. Bildirimin ardından işverenin hamilelik sebebiyle fesih yapması hukuka aykırıdır.

❓ Hamile işçi işten çıkarıldığında SGK yardımlarını kaybeder mi?
Hayır. Şartları sağlıyorsa, doğum yardımları ve geçici iş göremezlik ödeneği gibi haklardan yararlanmaya devam eder.

❓ Hamileyken işten çıkarılan işçi manevi tazminat alabilir mi?
Evet. Mahkemeler, hamilelik nedeniyle yapılan haksız fesihlerde işçinin kişilik haklarının zedelendiği gerekçesiyle manevi tazminata da hükmedebilir.

❓ Hamilelik süresince işçinin hakları nelerdir?

Doğum öncesi ve sonrası analık izni,
Sağlık kontrolleri için ücretli izin,
Hafif işte çalışma hakkı,
Emzirme izni (doğum sonrası günlük 1,5 saat).
Bu hakların engellenmesi işveren açısından ciddi yaptırımlar doğurur.

❓ Hamile işçi iş kazası geçirirse ne olur?
Hamile işçi, diğer işçilerle aynı şekilde iş kazası hükümlerinden yararlanır. SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği ve sürekli iş göremezlik geliri talep edebilir. Ayrıca işverene karşı maddi ve manevi tazminat davası açabilir.

❓ İşveren hamilelik sebebiyle işe alımda ayrım yaparsa ne olur?
İş Kanunu m. 5 uyarınca işe alımlarda da gebelik nedeniyle ayrım yapılamaz. Bu nedenle işe alınmayan aday, ayrımcılık tazminatı talep edebilir.

❓ Hamile işçi işten çıkarılırsa ne kadar sürede dava açmalı?
Fesih bildiriminin tebliğinden itibaren 1 ay içinde arabulucuya başvurulmalı, arabuluculuk sürecinde anlaşma olmazsa iş mahkemesinde dava açılmalıdır.

Diğer yazılarımız:

Özel Sektör Evlilik İzninde Cumartesi Pazar Sayılır Mı?

Günlük Çalışma Saatlerinde Dinlenme Süresi

İşe İade Avukatı Küçükçekmece

İş Davalarına Bakan Avukat

İstifa Edersem Tazminat Alabilir Miyim?

Site Temizlik Personeli İşten Kendi İsteğiyle Çıkarsa Tazminat Alabilir mi?

Site Güvenlik Personeli İşten Kendi İsteğiyle Çıkarsa Tazminat Alabilir mi?

Site Yönetimi İşten Çıkardı Ne Yapmalıyım?

Haksız Yere İşten Çıkarma Tazminatı

SGK Çıkış Kodu Nasıl Değiştirilir, Nasıl Düzeltilir?

Konum Bilgimiz: