Site Temizlik Personeli İşten Kendi İsteğiyle Çıkarsa Tazminat Alabilir mi?
Site ve toplu yapılarda görev yapan temizlik personelleri, çoğu zaman görünmeyen ama en ağır yükü taşıyan çalışanlardır. Uzun saatler boyunca temizlik, hijyen ve düzenin sağlanmasından sorumlu olan bu emekçilerin bazı durumlarda kendi istekleri ile işten ayrılmaları gerekir. Bu noktada sıkça sorulan bir soru gündeme gelir: Site Temizlik Personeli İşten Kendi İsteğiyle Çıkarsa Tazminat Alabilir mi?
Bu soruya verilecek cevap, işçinin hangi gerekçeyle işten ayrıldığına bağlıdır. Her ne kadar halk arasında “istifa eden tazminat alamaz” düşüncesi yaygın olsa da, haklı nedenle iş sözleşmesini fesheden bir işçi, kendi isteğiyle işten ayrılsa bile kıdem tazminatına hak kazanabilir. Üstelik haklı feshe neden olacak olayın üzerinden yıllar geçmiş olsa bile geçmiş yıllara ilişkin durumu gerekçe göstererek haklı fesih yapılabilir. Bu durumda kendi isteğiyle işten çıkan personel işçilik tazminatlarını alabilecektir.
Kendi İsteğiyle Ayrılan Temizlik Görevlisi Hangi Durumlarda Tazminat Alabilir?
Ülkemiz genelinde İşçi hakları, 4857 sayılı İş Kanunu ile güvence altına alınmıştır. Kanunun 24. maddesi, işçiye haklı nedenle derhal fesih hakkı tanımaktadır. Aşağıda belirtilen koşullar, temizlik personelinin kendi isteğiyle işten ayrılıp yine de tazminat talep edebileceği haklı fesih hallerine örnek olarak gösterilebilir:
1. Maaşların Ödenmemesi veya Sürekli Geç Ödenmesi
Temizlik personelinin maaşı düzenli olarak ödenmiyor ya da sürekli gecikmeli yatıyorsa, bu durum iş sözleşmesinin temel şartlarının ihlali anlamına gelir. İşçi bu nedenle ayrıldığında kıdem tazminatına hak kazanır.
2. Sigortasız ya da Eksik Sigorta ile Çalıştırılma
SGK’ya hiç bildirilmeme, eksik gün gösterme veya primlerin düşük yatırılması gibi durumlar ciddi hak ihlalleridir. Bu sebeplerle işten ayrılan işçi tazminat isteyebilir.
3. Ağır Fiziki Şartlara Rağmen Dinlenme ve Molaların Verilmemesi
Temizlik işi doğası gereği yorucudur. Eğer işveren, işçiye gerekli dinlenme haklarını tanımıyorsa ve bu durum işçinin sağlığını etkiliyorsa, haklı fesih gündeme gelir.
4. Fazla Mesai Ücretlerinin Ödenmemesi
Resmî tatil, hafta sonu ya da mesai saatleri dışında çalışılan zamanlar için ek ödeme yapılmaması da işçiye haklı fesih hakkı tanır. Haftalık 45 saat üzeri çalışmaların fazla mesai olarak değerlendirildiğini de hatırlatmakta fayda vardır. Ancak 8 saat çalışmaya kadar yarım saat, 11 saat çalışmaya kadar 1 saat, 11 saat üzeri tek seferde yapılan çalışmalarda ise 1,5 saat dinlenme molası olarak kabul edileceği unutulmamalı, haftalık çalışma saati hesabında bu ayrıntılara dikkat edilmelidir.
5. Mobbing (Psikolojik Baskı)
Yönetici veya site sakini tarafından sürekli azarlanmak, aşağılanmak veya dışlanmak gibi davranışlar, mobbing olarak değerlendirilir. Bu ortamda çalışmak zorunda kalan temizlik personeli tazminat talebiyle işi bırakabilir. Ancak hemen belirtmekte fayda vardır ki mobbingin ispatı çok zordur. Tanıkların ispat aracı olarak kullanılması söz konusu olabilir. Bu konuda detaylı bilgi almak için bizi arayın.
6. Sağlık Gerekçeleriyle İşe Devam Edememe
Temizlik işinin kişide kalıcı rahatsızlık yaratması (örneğin bel fıtığı, kas zorlanması vb.) ve bu durumun doktor raporuyla belgelendirilmesi, haklı fesih sebebidir. Yine bu aşamada da hastalık ile çalışılan işin arasında illiyet bağı olması aranacaktır.
7. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Davranışlar
İşverenin hakaret, tehdit, cinsel taciz gibi fiilleri varsa, temizlik personelinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshederek tazminat talep etmesi mümkündür. Ayrıca işyerinde bu tarz eylemlere maruz kalanların da haklı nedenle fesih hakkı olabilir. Bu hususların ispatı oldukça zor olsa da uzman bir iş hukuku avukatı ile süreç sizin için daha kolay olacaktır.
Haklı Fesih Nasıl Yapılmalı?
İşçinin haklı nedenle fesih yaptığını ispatlaması gerekir. Bu nedenle işten ayrılmadan önce bir noter aracılığıyla ihtarname gönderilmesi, gerekçenin açıkça yazılması ve delillerin toplanması önemlidir. Aksi takdirde bu durum işveren tarafından “istifa” olarak değerlendirilip, tazminat ödemesi yapılmayabilir. Noter ile bildirim gönderilmesinin maliyetli olması nedeniyle arabuluculuk başvurusu yapılması ya da ispatlanabilecek yazılı ispat araçlarının, e-posta gibi, kullanılması mümkün olabilir.
Fesih Sonrası Süreç Nasıl İşler?
Haklı nedenle fesih yapıldıktan sonra işveren kıdem tazminatını ödemezse, işçi önce arabuluculuğa başvurmak zorundadır. Arabuluculukta anlaşma sağlanamazsa, İş Mahkemesi’ne dava açılabilir. Mahkeme sürecinde bordro, yazışmalar, tanıklar, sağlık raporları gibi belgeler davanın seyrini belirler ama yine de en önemli delilin aynı dönemde aynı işyerinde sigortalı çalışan iş arkadaşlarının olduğunun hatırlatılması gerekir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Temizlik personeli kendi isteğiyle işten çıkarsa tazminat alabilir mi?
Sadece haklı bir gerekçesi varsa alabilir. Örneğin ücretinin ödenmemesi, sigortasız çalıştırılması gibi durumlar buna örnektir.
2. Mobbing nedeniyle işi bırakmak tazminat hakkı doğurur mu?
Evet. Sürekli psikolojik baskı, aşağılama ve tehdit gibi durumlar mobbing sayılır ve işçi bu sebeple işi bırakıp tazminat talep edebilir.
3. Sigortasız çalıştığım için işi bırakırsam tazminat alabilir miyim?
Evet. SGK’ya bildirilmemişseniz bu ciddi bir hak ihlalidir. Noterden ihtar çekerek iş sözleşmesini feshedip tazminat davası açabilirsiniz.
4. Maaşım sürekli geç yatıyor. Tazminat alabilir miyim?
Eğer bu durum süreklilik kazandıysa, haklı nedenle fesih yapabilir ve kıdem tazminatı isteyebilirsiniz.
5. Fazla mesai ücretleri ödenmezse ne olur?
Fazla çalışma yapıldığı hâlde ücret ödenmiyorsa bu da haklı fesih nedenidir. Delilleriniz varsa tazminat alma hakkınız doğar.
6. Sözlü olarak işi bıraktım, tazminat alabilir miyim?
Sözlü fesih, ispat açısından zayıftır. Noter ya da yazılı belgeyle yapılan fesih çok daha güçlü bir dayanak oluşturur.
7. Tazminat alabilmek için kaç yıl çalışmış olmak gerekir?
Kıdem tazminatı hakkı için en az 1 yıl aynı iş yerinde çalışmış olmak gerekir.
8. Sağlık sorunları nedeniyle işi bırakırsam tazminat alabilir miyim?
Evet, bu sağlık sorunu işle ilgiliyse ve doktor raporu ile belgelenirse kıdem tazminatına hak kazanırsınız.
9. Haklı fesih yaptıktan sonra tazminat ne zaman alınır?
İşveren ödeme yapmazsa önce arabulucuya başvurulur. Sonuç alınamazsa dava açılır. Süreç genellikle 6 ay ila 1 yıl arasında sonuçlanır.
10. Haklı nedenle fesih yaparsam ihbar süresi uygulamak zorunda mıyım?
Hayır. Haklı nedenle fesih derhal geçerli olur. İhbar süresi beklenmeden işten ayrılabilirsiniz.
11. Arabuluculuk zorunlu mu?
Evet. İşçilik alacakları için arabuluculuk aşaması dava açmadan önce zorunludur.
12. Arabuluculukta anlaşamazsak ne yapmalıyım?
Arabuluculuktan sonuç alınamazsa İş Mahkemesi’ne dava açabilirsiniz. Arabuluculuk tutanağı dava için ön koşuldur.
13. Tazminat alabilmek için avukat tutmak zorunda mıyım?
Hayır, zorunlu değil ama bir iş hukuku avukatıyla çalışmak davayı daha sağlıklı ve hızlı yürütmenizi sağlar.
14. Tazminat davası kazanılırsa ne kadar ödeme yapılır?
Her tam yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden kıdem tazminatı hesaplanır. Eksik süreler de orantılı şekilde dahil edilir.
15. Eksik yatırılan sigorta günlerini dava edebilir miyim?
Evet. Hizmet tespiti davası açarak SGK kayıtlarının düzeltilmesini ve tazminatınızı talep edebilirsiniz.
16. Sözlü anlaşma geçerli midir?
İş hukukunda yazılı belgeler esas alınır. Sözlü anlaşmalar ispatlanamazsa tazminat hakkınızı kaybedebilirsiniz.
17. Temizlik firmasında taşeron olarak çalışıyorsam bu haklar bana da geçerli mi?
Evet. Taşeron da olsanız İş Kanunu’ndan doğan tüm haklara sahipsiniz.
18. Temizlik işinde çalışırken darp edilirsem ne yapmalıyım?
Derhal rapor alarak karakola ve işverene bildirmeniz gerekir. Bu olaydan dolayı haklı fesih yapabilir ve tazminat alabilirsiniz.
19. E-devlette sigorta girişim görünmüyorsa ne yapmalıyım?
SGK’ya başvurup şikayet edebilir, ardından hizmet tespiti ve tazminat davası açabilirsiniz.
20. Tazminat hakkımı kaybetmemek için neye dikkat etmeliyim?
Haklı fesih gerekçenizi belgeleyin, mutlaka yazılı fesih yapın ve süresi içinde arabuluculuk başvurusunda bulunun.
Diğer yazılarımız:
İstifa Edersem Tazminat Alabilir Miyim?
Çok Çalıştığım İçin İşten Çıkarsam Tazminat Alabilir miyim?
Site Güvenlik Personeli İşten Kendi İsteğiyle Çıkarsa Tazminat Alabilir mi?
Site Yönetimi İşten Çıkardı Ne Yapmalıyım?
Haksız Yere İşten Çıkarma Tazminatı
SGK Çıkış Kodu Nasıl Değiştirilir, Nasıl Düzeltilir?
Konum Bilgimiz:
İş Hukuku Avukatı İstanbul – Google Haritalarımız için tıklayınız.