Doğum Tarihinin Düzeltilmesi Davası
Yanlış kaydedilen doğum tarihi, kişinin birçok resmi işlemde ve günlük hayatta ciddi sorunlar yaşamasına neden olabilir. Bu sorunu çözmek için doğum tarihinin düzeltilmesi davası açılabilir. Özellikle yurt dışında yaşayan ve Türkiye’deki nüfus kayıtları ile diğer ülke kayıtları arasında doğum tarihi uyuşmazlığı olan vatandaşlar, bu davayı açarak iki ülkedeki kayıtların tutarlı hale gelmesini sağlayabilirler.
Doğum Tarihinin Düzeltilmesi Davası Nedir?
Günümüzde doğumların büyük çoğunluğu hastanelerde gerçekleştiği için bu sorun daha az karşılaşılsa da, özellikle eski tarihlerde doğanlar veya yanlışlıkla hatalı olarak tescil edilen doğum tarihleri için düzeltilme talepleri sıkça gündeme gelebilir. Doğum tarihinin düzeltilmesi davası, nüfus kayıtlarındaki hatalı doğum tarihinin düzeltilmesini talep eden bir dava türüdür. Davanın açılabilmesi için kişinin hukuki yararının bulunması ve talebin gerçek duruma uygun olması şarttır. Hukuk, sadece bir menfaat elde etmek amacıyla yapılan gerçek dışı talepleri korumaz.
Doğum Tarihinin Kaydedilmesi ve Yasal Süreler
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’na göre, Türkiye’de sağ doğan her çocuğun doğumu, nüfus müdürlüğüne en geç 30 gün içinde bildirilmelidir. Yurt dışında gerçekleşen doğumlar ise 60 gün içinde ilgili dış temsilciliğe (konsolosluk, büyükelçilik) bildirilmelidir. Doğumun gerçekleştirildiği sağlık kuruluşu da doğum bildirimini yapabilir, bu durum yasada kolaylık olarak sunulmuştur.
Doğumun zamanında bildirilmesi zorunludur. Eğer bildirim yapılmazsa, Nüfus Hizmetleri Kanunu madde 17 gereğince nüfus müdürlüğü resen kaydı yapabilir.
Geç Bildirilen Doğumlar ve Yaş Tespiti
Doğum bildirim süresi geçirilmişse, doğum tarihinin belirlenmesinde 5490 sayılı kanunun madde 16’sına göre işlem yapılır. Eğer çocuk 6 yaşını doldurmamışsa, doğum tarihi beyana göre belirlenir. Ancak çocuk 6 yaşını geçmişse, resmi bir sağlık kurulu tarafından doğum tarihi tespit edilir. Eğer doğuma ait resmi bir belge (doğum belgesi, hastane formu vb.) varsa, doğum tarihi bu belgeye göre kaydedilir ve yaş tespitine gerek kalmaz.
Doğum Tarihinin Düzeltilmesi Davası Zorunlu mu?
Nüfus kayıtlarında doğum tarihine ilişkin bir hata varsa, bu hata iki farklı yolla düzeltilebilir. Ancak her durum dava gerektirmeyebilir. İşte doğum tarihinin düzeltilmesi süreci ve dava açma zorunluluğu hakkında bilmeniz gerekenler:
1. Nüfus Müdürlüğü Tarafından Yapılabilecek Düzeltmeler
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu madde 35’e göre, doğum tarihi yalnızca maddi hatalar nedeniyle yanlış kaydedilmişse, nüfus müdürlüğü bu hatayı düzeltebilir. Bu tip bir hata, basit bir yazım hatası ya da belgedeki bir yanlış anlamaya dayanıyorsa, dava açmaya gerek kalmadan düzeltme yapılabilir. Örneğin, doğum belgesinde 01.01.2010 tarihi yer almasına rağmen nüfus kaydına 02.01.2010 olarak işlenmişse, bu durumda doğum tarihinin düzeltilmesi için nüfus müdürlüğüne başvurmak yeterli olacaktır. Ancak doğru doğum tarihini destekleyen resmi bir belge yoksa veya hata maddi bir yanlışlıktan kaynaklanmıyorsa, bu yol kullanılamaz.
2. Mahkeme Kararı ile Yapılabilecek Doğum Tarihi Düzeltmeleri
Eğer doğum tarihindeki hata maddi bir hatadan kaynaklanmıyorsa, bu durumda doğum tarihinin düzeltilmesi ancak mahkeme kararıyla mümkündür. 5490 sayılı kanunun 35. maddesi gereği, kesinleşmiş bir mahkeme kararı olmaksızın nüfus kayıtları düzeltilemez. Yani doğum tarihinin yanlış olduğunu düşünen kişi, doğum tarihinin düzeltilmesi davası açmak zorundadır.
Doğum Tarihinin Düzeltilmesi Davası Nereye Açılır?
Doğum tarihinin düzeltilmesi davası, kişinin yerleşim yerinde bulunan asliye hukuk mahkemesinde açılır. Eğer kişinin Türkiye’de bir yerleşim yeri yoksa, geçici olarak bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir. Türkiye’de ikamet adresi bulunmayanlar için son yerleşim yeri mahkemesi, bu da yoksa Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinde dava açılabilir
Doğum Tarihinin Düzeltilmesi Davası ile İlgili Yargıtay Kararları
Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2017/6813 E., 2018/1879 K., 8.2.2018:
Nüfus kayıtlarının düzeltilmesine dair davalar, kamu düzeni ile yakından ilgili bulunduğundan, hakim taleple bağlı kalmayarak kendiliğinden de yapacağı araştırma ile elde edeceği bulgulara göre ve öteki kayıtlarla çelişki meydana getirmeyecek şekilde karar vermek durumundadır.
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2014/13530 E. 2015/1893 K. 12.2.2015 T.
25 yaşından sonra tıbben yaş tespiti mümkün olmadığı gibi kayden 25 yaşın üzerinde olan davacının yaşının düzeltilmesi için bu bilgi ve belgeler yeterli sayılamaz. İlgilinin doğum tarihi ile tanıkların dinlendiği tarih arasında uzunca bir zaman geçtiğinden beyanlarında yanılgı olasılığı da bulunmaktadır. Bu nedenle de kanıtlanamayan davanın reddine karar verilmesi gerekirken, kamu düzeni ile ilgili olan resmi kaydın mücerret iddia esas alınarak değiştirilmesi yolunda hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Sonuç Olarak
Doğum tarihinin düzeltilmesi davası, nüfus kayıtlarında yanlışlıkla kaydedilen doğum tarihi problemlerini çözmek için önemli bir hukuki yoldur. Bu davanın başarıyla sonuçlanması, kişinin yaşamında karşılaşabileceği birçok sorunun önüne geçilmesini sağlar.
Doğum tarihinin düzeltilmesi davası, yanlış kaydedilen nüfus kayıtlarını düzeltmek için gerekli olabilir. Maddi hatalardan kaynaklanan durumlarda nüfus müdürlüğü aracılığıyla düzeltme yapılabilirken, diğer tüm hallerde dava açmak zorunludur. Bu davalar, kişinin hukuki yararına yönelik olup doğru belgeler ve kanıtlarla desteklenmelidir.
Hayır, kimlik yenileme sırasında doğum tarihi gibi kişisel bilgiler, mevcut nüfus kayıtlarıyla uyumlu olmalıdır. Dolayısıyla, kimlik değişiminde doğum tarihi, nüfus kayıtlarında nasıl yer alıyorsa aynen kimliğe yazılacaktır. Doğum tarihini değiştirmek istiyorsanız, bu işlem sadece nüfus kayıtlarının değiştirilmesi ile mümkündür.
Mahkeme kararı olmadan doğum tarihini değiştirmek, yalnızca maddi hata durumlarında mümkündür. Eğer nüfus kaydına dayanak teşkil eden belgede gerçek doğum tarihi doğru bir şekilde belirtilmişse ve nüfus kaydında bir yazım hatası ya da maddi bir hata varsa, nüfus müdürlüğü bu hatayı düzeltebilir. Ancak, maddi hata bulunmayan durumlarda mahkeme kararı gerekmektedir.
Diğer yazılarımız:
Boşanmadan Sonra Çocuğun Annenin Soyadını Kullanmasına İzin Davası
Boşanmadan Sonra Soyadım Ne Zaman Değişir?
Kadın evlendikten sonra tek başına kızlık soyadını kullanabilecek mi?
Boşandım ama soyadım değişmedi
Boşanma soyadım ne zaman değişir?
Küçükçekmece Boşanma Avukatı – Google Haritalarımız için tıklayınız.